Next Move is een organisatie waar bij veel gewerkt wordt met minderjarigen en
jongeren. Tijdens deze activiteiten vindt er contact plaats tussen de (vrijwillige) medewerkers van Next Move en de kinderen/jongeren. Meestal is dit contact verbaal maar soms ook fysiek.

Next Move wil er alles aan doen om een veilige omgeving te creëren waarbinnen mensen, klein en
groot zich gezond kunnen bewegen en ontwikkelen. De wet stelt grenzen aan bepaald gedrag. Wij
hebben als Next Move zijnde voor al onze (vrijwillige) medewerkers een gedragscode opgesteld om
deze grenzen te bewaken. Wanneer jij je inzet voor Next Move, als vrijwilliger, stagiair(e) of als
betaalde kracht, vragen wij van je dat je de gedragscode kent, hem onderschrijft en niet in strijd met
hiermee zult handelen.

Gedragscode omgang kinderen en jongeren  

  1. Het teamlid zorgt voor een omgeving en een sfeer waarbinnen de jongere of het kind zich veilig en gerespecteerd voelt.  
  2. Het teamlid gaat zo om met een jongere of kind dat zijn/haar waardigheid niet wordt aangetast. 
  3. Het teamlid onthoudt zich van elke vorm van seksuele benadering en misbruik ten opzichte van de jongere of het kind. Alle seksuele handelingen, -contacten en – relaties tussen teamlid en jongere of kind zijn onder geen beding geoorloofd en worden beschouwd als seksueel misbruik a. Een seksueel/ erotisch geladen sfeer scheppen; b. Seksueel getinte opmerkingen en insinuaties, zoals grof taalgebruik of schuine moppen; c. Het jeugdlid niet bekijken en aanraken op een manier waarbij de ogen of handen zijn gericht op de geslachtskenmerken; d. Bevrediging van de eigen seksuele verlangens. e. Alle seksuele handelingen en relaties tussen vrijwilligers en jeugdleden tot 18 jaar, of met iemand met een ontwikkelingsachterstand, zijn ontoelaatbaar en strafbaar volgens artikel 249 Wetboek van Strafrecht.  
  4. Het teamlid raakt de jongere of het kind niet op zodanige wijze aan dat deze aanraking naar redelijke verwachting als seksueel of erotisch van aard ervaren zal worden.  
  5. Het teamlid houdt professionele afstand van de jongere of het kind in WhatsAppcontact, en afspreken buiten de activiteiten om. Het teamlid vermijdt het alleen af te spreken met een jongere of kind, tenzij dit op een openbare plaats gebeurt. Aangeraden wordt om met twee teamleden af te spreken, of met een groepje jongeren/kinderen. Bij intensief of diepgaand WhatsAppcontact wordt aangeraden deze gesprekken te delen met een ander teamlid om twijfel te voorkomen.  
  6. Het teamlid beschermt de jongere of het kind naar vermogen tegen vormen van ongelijkwaardige behandeling en seksueel misbruik en ziet er actief op toe dat de gedragscode door iedereen die bij de jongere of het kind betrokken is, wordt nageleefd.  
  7.  Als het teamlid gedrag signaleert dat niet in overeenstemming is met deze gedragscode en bij vermoedens van seksueel misbruik, is hij verplicht hiervan melding te maken bij de teamleider of vertrouwenspersoon van Next Move. 
  8. In de gevallen waar de gedragscode niet (direct) voorziet, of bij twijfel over de toelaatbaarheid van bepaald gedrag zal het teamlid in de geest van de gedragscode handelen en zo nodig daarover in contact treden met de teamleider of vertrouwenspersoon van de Next Move  Dit betekent dat het teamlid ook alert is op gedragingen die niet direct als seksueel misbruik of intimidatie zijn te betitelen, maar wel als grensoverschrijdend worden ervaren. Daaronder vallen ook gedragingen die leiden tot seksueel misbruik, of het scheppen van een klimaat waarin misbruik voor kan komen. Ook in dit geval is het belangrijk dat passende maatregelen worden genomen, zoals het aanspreken van de persoon in kwestie. Desgewenst kan het teamlid de in het protocol genoemde personen raadplegen. Bij seksueel grensoverschrijdend gedrag zijn de ‘gevoelens van het kind of de jongere’ en niet de ‘gedachten of bedoelingen van het teamlid’ bepalend. 
  9. Consequentie: Wanneer er toch sprake is van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag vindt altijd een gesprek plaats en wordt melding gedaan bij de vertrouwenspersoon van de Next Move. Met als mogelijk gevolg verwijdering van onze activiteiten. 

Misbruik maken van machtspositie 

Tussen teamlid en kinderen/jongeren is sprake van een natuurlijk overwicht en dus een machtsverschil. Een kind kan daardoor zaken moeilijker weigeren, of overzien waar het om gaat. Het is aan het teamlid om de grenzen te bewaken. Wanneer er een erotisch/seksueel geladen sfeer mocht ontstaan, of zou kunnen ontstaan, tussen het teamlid en de jongere of het kind, neemt het teamlid afstand en maakt de situatie bespreekbaar met teamleider of de vertrouwenspersoon;  

Wanneer bij het teamlid gevoelens van verliefdheid, maar ook wanneer afkeer of agressie ontstaat t.o.v. het kind/de jongere, neemt het teamlid afstand en maakt de situatie bespreekbaar met teamleider of de vertrouwenspersoon. 

Definities ongewenst gedrag  

Ongewenst gedrag is gedrag dat als bedreigend, vernederend of intimiderend wordt ervaren. Voorbeelden van ongewenst gedrag zijn seksuele intimidatie, discriminatie, agressie, geweld en pesten. Dit wordt als volgt gedefinieerd:  

Seksuele intimidatie: Elke vorm van seksueel gedrag of seksuele toenadering, in verbale, nonverbale, digitale of fysieke zin, opzettelijk of onopzettelijk, die door de persoon die het ondergaat als ongewenst of gedwongen wordt ervaren; en/of plaatsvindt binnen een ongelijke machtsverhouding (volwassene-kind, hulpverlener-cliënt, leerkracht-leerling, trainer-pupil, leiding–jeugdlid, e.d.); en/of andere handelingen of gedragingen van een soortgelijke aard als die strafbaar zijn gesteld in het Wetboek van Strafrecht.  

Discriminatie: iedere uiting waarbij sprake is van het ongelijk behandelen of achterstellen van mensen, met betrekking tot o.a. godsdienst, geslacht, afkomst, ras, levensovertuiging, politieke gezindheid of seksuele geaardheid; 

Agressie, geweld en pesten: voorvallen waarbij een persoon psychisch of fysiek wordt lastiggevallen, bedreigd of aangevallen.  

Pesten: het stelselmatig toebrengen van fysiek, verbaal of psychologische schade. Onder andere in de vorm van sociaal isoleren (iemand negeren of buitensluiten), bespotten en roddelen. 

Meldcode ongewenst gedrag  

Deze meldcode beschrijft hoe je moet handelen bij situaties waarin sprake is van (vermoedens van) seksueel misbruik/ ongewenst gedrag en hoe en bij wie deze gemeld moeten worden.  

Het protocol biedt bescherming aan de melder/degenen die naar het protocol handelen, aan het vermoedelijke slachtoffer en aan degene die beschuldigd wordt. Het protocol geeft ook een verplichting: te handelen op de vastgelegde manier.  

Wat zegt de wet?  

De Nederlandse wetgeving geldt voor iedereen en ook voor gebeurtenissen die zich binnen dan wel buiten Next Move events afspelen.  

In het Wetboek van Strafrecht, boek II, titel XIV ‘misdrijven tegen de zeden’ stellen diverse wetsartikelen bepaalde seksuele gedragingen strafbaar. Deze zijn ook binnen Next Move allen van kracht. Een jongere of kind is aan de zorg en waakzaamheid van Next Move toevertrouwd. Dit artikel is dus onverminderd van kracht op alle teamleden/teamleiders.  

Signaleringstaak teamleden 

Alle teamleden hebben een taak in het signaleren van (vermoedens van) seksueel misbruik en grensoverschrijdend gedrag. We verwachten dat zij niet alleen de grovere vormen serieus nemen, maar ook de zogenaamde ‘kleinere’ grensoverschrijdingen. Deze komen het meest voor en zijn vaak een signaal voor een klimaat waarin ernstigere vormen meer kans kunnen krijgen. Wanneer een teamlid mildere vormen van grensoverschrijdend gedrag signaleert, wordt verwacht dat de betreffende perso(o)n(en) daarop worden aangesproken en/of dit gemeld wordt bij een teamleider.  

Meldplicht bij (vermoedens/signalen) van seksueel misbruik of grensoverschrijdend gedrag  

Iedereen die grensoverschrijdend gedrag vermoedt, of erover hoort, is verplicht dit te melden bij een teamleider of de vertrouwenspersoon van Next Move. Wanneer teamleden twijfelen over de ernst of het terecht zijn van een vermoeden, geldt een consultatieplicht bij een vertrouwenspersoon die zij om advies kunnen vragen. Indien teamleden (vermoedens van) seksueel misbruik uiten bij hun teamleider, gaat deze niet zelf tot handelen over, maar schakelt deze hulp in van andere teamleiders en/of de vertrouwenspersoon.  

De vertrouwenspersonen: Leonie Kramer en Bram Koerts 

De meldplicht overstijgt alle andere belangen die in het geding zouden kunnen zijn, zoals de wens tot geheimhouding bij het slachtoffer. Het is niet aan teamleden om aan waarheidsvinding te doen, dit kan een eventueel juridisch traject verstoren.  

Let wel: een melding is géén beschuldiging! Na een melding wordt zorgvuldig en objectief onderzocht wat er aan de hand is. Er is oog voor zowel de privacy en belangen van het vermoedelijke slachtoffer als die van de beschuldigde. De teamleider(s) la(a)t(en) zich desgewenst adviseren door (externe) deskundigen over verdere handelwijzen:  

  • Gesprek met beschuldigde;  
  • Informatief gesprek met de politie;  
  • In gang zetten meldprocedure;  
  • Aangifte bij politie;  
  • Voorlopige maatregelen t.a.v. de vermoedelijke pleger/beschuldigde;  
  • Veiligstellen en opvang van het slachtoffer;  
  • Informatie aan betrokkenen; 
  •  Nazorg.  

Voorlopige zwijgplicht na een melding 

Naast de meldplicht geldt een voorlopige zwijgplicht voor de teamleiders, de melder en teamleden binnen Next Move ten opzichte van derden. Natuurlijk kunnen deze betrokkenen zich wel uiten bij de vertrouwenspersoon. Een voorlopige zwijgplicht is nodig zodat er niet meer personen bij een zaak worden betrokken dan voor een zorgvuldige behandeling noodzakelijk is. Er moet worden voorkomen dat geruchten ontstaan en iemand al bij voorbaat als ‘schuldig’ wordt bestempeld. De zwijgplicht is ook belangrijk om te zorgen dat een eventuele strafrechtelijke procedure niet wordt belemmerd.  

Hoe te handelen bij vermoedens van grensoverschrijdend gedrag of misbruik  

Er zijn vele signalen die op seksueel misbruik kunnen duiden, maar het belangrijkste signaal is misschien wel: ik heb het gevoel dat er iets niet klopt. Ga bij jezelf het volgende na en probeer alleen feiten te benoemen: 

  • Wanneer begon de ongerustheid? Waardoor? Wat is er precies gebeurd?  
  • Om welke signalen gaat het? Wanneer doen ze zich voor?   
  • Zijn er geleidelijke of plotselinge gedragsveranderingen? Hoe lang is dit al aan de hand?  

Het kan ook zijn dat een jongere of kind je spontaan vertelt over de situatie, een ouder zijn zorgen naar je uitspreekt, of dat je het zelf ter plekke constateert  

DOEN! 

  • Zorg voor de veiligheid van het kind/de jongere.  
  • Als je iemand op heterdaad betrapt:  
  • Laat het slachtoffer niet alleen; 
  • Meld het onmiddellijk aan een teamleider.  
  • Als de situatie bedreigend is: bel 112 zodat de politie kan ingrijpen;  
  • Laat de toestand zoveel mogelijk onaangeroerd in verband met eventueel  sporen-onderzoek. Bel de zedenpolitie (112), meld waarover het gaat en vraag om instructies. 
  • Stel zo weinig mogelijk vragen. Luister en stel het de jongere of het kind op zijn/haar gemak.  
  • Schrijf alles zo letterlijk en feitelijk mogelijk op, ook de vragen die je hebt gesteld. 
  • Vertel dat je verplicht bent het verhaal aan een teamleider te melden, maar dat er geen stappen buiten medeweten van het slachtoffer om worden genomen.  
  • Meld het vermoeden direct bij een teamleider. Bij twijfel, consulteer de vertrouwenspersoon.  
  • Verwijs de persoon desgewenst naar een vertrouwenspersoon.  
  • Blijf beschikbaar voor het kind of de jongere en blijf de normale begeleiding bieden.  

LATEN 

  • Handel nooit op eigen houtje!  
  • Hoor het vermoedelijke slachtoffer niet uit. Het uithoren van het vermoedelijke slachtoffer en/of het spreken met contactpersonen van het vermoedelijke slachtoffer kan een eventueel juridisch traject verstoren. Het is niet aan de medewerker om aan waarheidsvinding te doen!  
  • Neem bij een vermoeden nooit zelf contact op met de vermoedelijke pleger, ook niet als het een collega is. De beste manier om het misbruik te stoppen en aan te pakken, is een objectief en een officieel onderzoek.  
  • Denk aan de (voorlopige) zwijgplicht!  
  • Beloof nooit geheimhouding, ook niet wanneer een slachtoffer erom vraagt.  

Bron: Vereniging in Veilige Handen, info@inveiligehanden.nl 

Sanctiebeleid 

Het sanctiebeleid heeft in de eerste plaats het doel om kinderen/jongeren/vrijwilligers te beschermen tegen (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Het uitgangspunt is hierbij altijd dat de kwetsbare groep beschermd wordt. Het coördinatie duo (directeur samen met een ander bestuurslid of de vertrouwenspersoon) zal beslissen welke sanctie wordt opgelegd en welke maatregelen worden genomen om recidive te voorkomen. In sommige gevallen kan het zijn dat de pleger een tweede kans krijgt. Dit kan echter alleen als het niet om een strafbaar feit gaat en de kans op recidive zeer klein is. Ook zullen we altijd de veiligheid in de groep meewegen. 

Mogelijke sancties na overschrijdend gedrag 

  • Uitsluiting van de activiteit of meerdere Next Move activiteiten voor 1/2/3/6 maand of een jaar 
  • Uitsluiting van alle activiteiten van Next Move voor 1/2/3/6 maand of een jaar 
  • Uitsluiting van de activiteit of meerdere activiteiten voor onbepaalde tijd 
  • Uitsluiting van alle activiteiten van Next Move voor onbepaalde tijd 

Recidive voorkomen 

  • Uitsluiting van de activiteit of meerdere Next Move activiteiten voor 1/2/3/6 maand of een jaar 
  • Uitsluiting van alle activiteiten van Next Move voor 1/2/3/6 maand of een jaar 
  • Uitsluiting van de activiteit of meerdere activiteiten voor onbepaalde tijd 
  • Uitsluiting van alle activiteiten van Next Move voor onbepaalde tijd 

Thema: Illdy.